Louise Koch, kierownik ds. zrównoważonego rozwoju w regionie EMEA w firmie Dell
Motywem przewodnim Dnia Ziemi 2018 jest wyeliminowanie zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, które stanowi dziś ogromne zagrożenie dla naszej planety. Rządy państw, firmy i organizacje na całym świecie zobowiązują się podejmować działania na rzecz rozwiązania tego problemu, jednak jego charakter jest w dużej mierze osobisty i dotyka po części każdego z nas. Pojawienie się plastiku w 1907 r. miało charakter rewolucyjny. Tworzywa sztuczne szybko stały się nieodłączną częścią naszego codziennego życia, zmieniając każdy jego aspekt — w tym sposób, w jaki się odżywiamy, robimy zakupy czy nawet podróżujemy. Wszyscy jednak przeoczyliśmy to, jak duże zagrożenie nowa substancja stanowiła dla ludzkiego zdrowia, globalnych ekosystemów i klimatu.
Taki stan rzeczy sprawił, że oceany — największy naturalny zasób naszej planety — padły ofiarą zmasowanego ataku, za który wszyscy ponosimy odpowiedzialność. Nasz kult wyrzucania skutkuje przedostaniem się do oceanów ponad ośmiu milionów ton plastiku rocznie, a naukowcy przewidują, że do roku 2050 w oceanach będzie więcej tworzyw sztucznych niż ryb.
Plastik nigdy nie rozkłada się całkowicie, a jedynie rozpada na mniejsze części. Znakomita większość plastiku pływającego w oceanach to cząstki o wielkości nieprzekraczającej 5 mm, w efekcie czego ryby często mylą je z fitoplanktonem (zobaczcie, jak wygląda to z ich perspektywy — za pomocą naszej animacji VR Lonely Whale). Każdy, kto zjada „przeciętną ilość” owoców morza, spożywa również około 11 tysięcy cząsteczek tworzyw sztucznych rocznie. Nie jest to dobra wiadomość, ponieważ nadmierne narażenie na działanie chemikaliów z tworzyw sztucznych może prowadzić do określonych form nowotworów, zaburzeń immunologicznych oraz otyłości.
Zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi wpływa nie tylko na życie morskie — w ogromnym stopniu przyczynia się także do zmian klimatycznych. Gdy plastik trafia na wysypisko odpadów, jego obecność skutkuje zwiększeniem emisji metanu, będącego jedną z głównych przyczyn globalnego ocieplenia. Co więcej, tworzywa sztuczne są produktami ropopochodnymi, w efekcie czego już samo ich wytwarzanie prowadzi do emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Oznacza to, że plastik wpływa na nasz klimat przez cały jego cykl życia.
A ponieważ populacja naszej planety nieustannie rośnie, problemy środowiska naturalnego nie będą zanikać, jeśli nie stawimy im czoła wspólnymi siłami. Jak zatem możemy przyczynić się do powstrzymania tego zjawiska?
Zdajemy sobie sprawę, jak ważną rolę plastik odgrywa w naszym życiu (i jak dużą zapewnia nam wygodę), dlatego całkowita rezygnacja z niego jest wciąż bardzo trudna. Mimo to wszyscy możemy dokonać wokół siebie niewielkich zmian, które w efekcie przyczynią się do znacznej poprawy sytuacji.
- Dzięki, ale nie: bardzo łatwy sposób na zmniejszenie skali zużycia plastiku stanowi zwyczajna odmowa jego przyjęcia. Za doskonały przykład służą w tym przypadku plastikowe słomki dodawane do napojów w barach i restauracjach. Kampanie w tej dziedzinie prowadzą choćby Lonely Whale (#StopSucking) oraz Evening Standard (Last Straw). Dobry sposób na ograniczenie zużycia plastiku stanowi również unikanie produktów, w przypadku których użyto zbyt dużej jego ilości jako opakowania, a także rezygnacja z nadmiernej liczby plastikowych toreb używanych do pakowania produktów spożywczych.
- Rezygnacja z przedmiotów jednorazowego użytku: ważne jest, aby zmienić nasze podejście do krótkoterminowego używania przedmiotów. To oczywiste, że korzystanie z przedmiotów jednorazowego użytku może być wygodniejsze, jednak już niewielkie zmiany mogą przynieść znaczące korzyści w dłuższej perspektywie. Możemy na przykład przynosić własny kubek do ulubionej kawiarni (co więcej, wiele sieci oferuje już dodatkowe zniżki promujące takie podejście) lub używać płóciennej torby na zakupy zamiast plastikowej. W tym roku, podczas konferencji Dell Technologies World, całkowicie rezygnujemy z plastikowych butelek — tak niewielka zmiana w czasie jednego wydarzenia pozwoli wyeliminować aż 65 tysięcy sztuk tego produktu. Dzięki odpowiedniemu planowaniu i przygotowaniom każdy z nas może również sukcesywnie i w znaczący sposób ograniczać zużycie tworzyw sztucznych.
- Recykling, recykling i jeszcze recykling: zanim wyrzucimy dany produkt, warto sprawdzić symbole recyklingu. Jeśli nie umieścimy plastikowych produktów w odpowiednich koszach na odpady, zakończą one swój żywot na wysypiskach. Naszym obowiązkiem jest uchronić przed podobnym losem jak największą ilość tworzywa sztucznego. Kolejny problem stanowią tzw. elektrośmieci. Wiele osób wymienia dziś laptopy i telefony co kilka lat, w efekcie czego w samym tylko 2016 r. nasza populacja wygenerowała 44,7 miliona ton elektrośmieci, z czego recyklingowi poddano zaledwie 20%. Przed wyrzuceniem danego urządzenia warto sprawdzić, czy jego producent oferuje usługę recyklingu. Firma Dell zapewnia np. bezpłatny odbiór zużytego sprzętu od użytkowników indywidualnych i firm , dzięki czemu możemy poddawać tworzywa sztuczne recyklingowi i wykorzystywać je w kolejnych produktach. W firmie Dell prowadzony jest też pilotażowy program ponownego wykorzystywania złota obecnego w milionach nowych płyt głównych.
- Przemyślany wybór marek: wiele marek — niezależnie od typu oferowanych produktów lub usług — przykłada dziś dużą wagę do zagadnienia zrównoważonego rozwoju. Warto zatem poświęcić czas, aby znaleźć marki, które przypadną nam gustu, a jednocześnie będą dbać o środowisko. Niektóre organizacje — w tym Dell — już dziś wykorzystują tworzywa sztuczne pochodzące z oceanów oraz zasoby naturalne, takie jak bambus, aby budować zrównoważone łańcuchy dostaw. Dobry przykład stanowią także producenci odzieży — m.in. Adidas — projektujący kolekcje mające na celu zwiększanie naszej świadomości dotyczącej środowiska naturalnego.
- Wspólne działania na rzecz wyeliminowania tworzyw sztucznych: ograniczenie zużycia plastiku jest niezwykle ważne, jednak niezbędny krok stanowi wyeliminowanie jak największej ilości odpadów tworzyw sztucznych. Doskonałym przykładem jest w tym przypadku organizowanie akcji na rzecz sprzątania plaż i dróg wodnych — w ten sposób możemy odwrócić szkody, które nasza populacja zdążyła już wyrządzić. To także świetna okazja, aby zachęcić do działania znajomych, współpracowników lub lokalne społeczności, aby mogli zrozumieć, jak ważne jest wspólne zwalczanie tego problemu.
Dzień Ziemi to doskonała okazja do refleksji nad tym, jak nasze działania wpływają na nasze zdrowie i środowisko. To właśnie dlatego tysiące pracowników firmy Dell z całego świata biorą udział w lokalnych akcjach usuwania opadów — zarówno w tym wyjątkowym dniu, jak i przez resztę roku. Dzięki temu mogą odegrać ważną rolę w całym procesie, a zarazem podnieść poziom świadomości w tej dziedzinie — na skalę lokalną i globalną. Ochrona naszej planety to obowiązek spoczywający na barkach wszystkich z nas — musimy bowiem zadbać o to, aby przyszłe pokolenia mogły mieć godne warunki do życia. I choć nie jesteśmy w stanie pozbyć się tego problemu z dnia na dzień, nawet małe kroki na rzecz ograniczania zużycia plastiku mogą przynieść w dłuższej perspektywie znaczące korzyści.
