Przyszłość zaczyna się dziś, nie jutro

Jak będzie wyglądać biznes za 5,10,15 lat? Jak zmieni się rynek i środowisko, a jakie potrzeby będą mieli nasi klienci? Jak będzie wyglądać przyszłość? Nie są to pytania skierowane do wróżki, ale do futurologów, którzy badają czynniki wpływające na zmiany zachodzące w naszym otoczeniu. Zgodnie z hasłem “przyszłość zaczyna się dziś, nie jutro”, Dell Technologies Polska, wspólnie z Digital Excellence, CIONET oraz Infuture Hatalska Foresight Institute zaangażował się w nowatorski projekt Future Thinkers[1]

Przyszłości nie da się przewidzieć, ale dzięki współpracy możemy określić odpowiednie czynniki zmian, wypracować założenia i dzięki temu lepiej się na nią przygotować. Na projekt Future Thinkers składa się szereg warsztatów, podczas których Dell Technologies wspólnie z zaangażowanymi partnerami oraz uczestnikami projektu dyskutowali na temat najważniejszych trendów i scenariuszy przyszłości. Staraliśmy się odpowiedzieć na pytanie: jak zbudować organizację, która będzie w stanie proaktywnie odpowiadać na potrzeby klientów, aby pozostać liderem w branży?

W projekcie wzięło już udział ponad 60 profesjonalistów reprezentujących różne branże oraz stanowiska. Byli to CIO, CxO, dyrektorzy innowacji czy marketingu. Grupa była wyjątkowo zdywersyfikowana po to, aby reprezentować różne punkty widzenia, wymienić się cennymi doświadczeniami oraz wypracować możliwie najciekawsze wyniki.

Program Future Thinkers ma dla Dell Technologies szczególne znaczenie. Prowadzimy go w myśl idei coopetition, czyli cooperative competition – konkurencję opartą o wspólne myślenie oraz rozmowę o przyszłości. Wierzymy, że mądra i wzajemna współpraca pozwoli skutecznie analizować pojawiające się trendy i tworzyć skuteczne plany, aby przygotować się do zmian.

Podczas warsztatów opracowaliśmy 10 najistotniejszych naszym zdaniem prognoz:

  1. Do 2050 roku mniej niż 10% ziemskiego lądu będzie wolne od śladów ingerencji człowieka. W morzach i oceanach będzie więcej plastiku niż ryb. (ekologia)
  2. Szacuje się, że do 2030 roku zniknie 47% obecnie istniejących zawodów. Sztuczna inteligencja i roboty przejmą dużą część pracy z rąk człowieka. Pracę zachowają jedynie eksperci wysokiego szczebla (automatyzacja i robotyzacja)
  3. Do 2050 roku w Europie co trzeci mieszkaniec będzie miał powyżej 60 lat. Zjawisko starzejącego się społeczeństwa będzie coraz bardziej powszechne. (starzejące się społeczeństwo)
  4. Coraz więcej osób spotyka się z rozwiązaniami opartymi o AI w życiu codziennym. Sztuczna inteligencja wniknie w prywatne i zawodowe życie ludzi, przejmując ich obowiązki czy stając się ich asystentem. (sztuczna inteligencja)
  5. Szacuje się, że do 2035 roku na rynku pracy będzie ponad miliard cyfrowych nomadów. Dzięki rozwojowi technologii ludzie będą mogli pracować właściwie z każdego miejsca na świecie. (nomadyzm)
  6. Nasze życie w dużej mierze jest uzależnione od stabilności systemów komputerowych. Ponieważ są one każdym aspektem naszego życia, cyberbezpieczeństwo będzie dotyczyło bezpieczeństwa w ogóle (samochody, infrastruktura krytyczna, fabryki, służba zdrowia etc.), a nie tylko bezpieczeństwa systemów komputerowych. (cyberbezpieczeństwo)
  7. Firmy generują nieskończone ilości danych o swoich użytkownikach. Zbieranie i wizualizacja dużej ilości danych cyfrowych w coraz większym stopniu będzie służyło firmom lepszemu poznaniu potrzeb i oczekiwań klientów. (big data)
  8. Szacuje się, że do 2025 roku 80% organizacji zamknie tradycyjne centra danych i przeniesie się na rozwiązania w chmurze. Fizyczna infrastruktura coraz częściej jest zastępowana rozwiązaniami chmurowymi. (cloud computing)
  9. Wzrasta wartość rynku oferującego usługi on demand. Usługi dostępne na żądanie pozwalają konsumentowi na realizowanie swoich potrzeb w dowolnym miejscu i czasie. Ważniejsze staje się określenie: „mam dostęp” od: „mam daną rzecz na własność”. (on demand)
  10. Do 2025 roku liczba urządzeń podłączonych do sieci ma wynosić ponad 8 miliardów. Internet of Things wykorzystywane jest już właściwie w każdej branży – od medycyny po motoryzację. (IoT).

JAK W TO WSZYSTKO WPASOWUJE SIĘ BANK?

Model multi-cloud dostarczy wartość biznesową

Jak możemy przygotować bank w oparciu o wymienione trendy? Przyjrzyjmy się prognozie odnoszącej się do przeniesienia do 2025 roku tradycyjnych centrów danych 80% organizacji na rozwiązania w chmurze. Środowisko chmurowe może mieć wiele wymiarów. W Dell Technologies uważamy, że aby dostarczyć prawdziwą wartość biznesową, organizacje powinny przyjąć model multi-cloud. Jakie są zalety takiego rozwiązania? Bezpieczeństwo, możliwość lepszego zadbania o prywatność danych oraz innowacyjne rozwiązania, jako korzyści ze stosowania wielu chmur jednocześnie, a także wydajność, elastyczność i redukcja kosztów. Jednocześnie, przejście na rozwiązanie multi-cloud wiąże się z wyzwaniami, takimi jak: obecne systemy, które czasem trudno dostosować do pracy w środowiskach chmurowych, konieczność zastosowania nowej technologii oraz dodatkowe nakłady finansowe związane z wdrożeniem. Z tego powodu, taka transformacja wymaga przyjęcia odpowiednio przemyślanej strategii. Według badania Gartner[2] to właśnie opracowanie strategii multi-cloud było w 2018 roku największym wyzwaniem organizacji w obszarze infrastruktury. Taka strategia musi być świadomym wyborem.

Cloud maturity model

Spotykając się, na przestrzeni ostatnich kilku lat, z klientami z różnych branż słuchaliśmy Państwa potrzeb w obszarach chmury. Udało się nam zidentyfikować pewien zbiór wspólnych elementów, swoistą „Drogę do chmury”, którą podąża większość organizacji. Nazwaliśmy ją modelem dojrzałości chmury (z ang. Cloud Maturity Model) i wydzieliliśmy 4 etapy naturalnej ewolucji, do której dąży większość firm, a część już ją przeszła:

1.     Chmura prywatna IaaS – pierwszym etapem jest automatyzacja infrastruktury w celu ustandaryzowania usług i odciążenia operacji.

2.     Pierwszy dostawca chmury publicznej – decyzja o wejściu jest podejmowana głównie pod kątem możliwości szybkiego skalowania infrastruktury zarówno w górę jak i w dół.

3.     Wielu dostawców – po wstępnym poznaniu możliwości pierwszej publicznej chmury zaczynamy zauważać, że nie wszystkie usługi są zaimplementowane na tym samym poziomie wśród wszystkich dostawców. Niektóre usług mogą na przykład nie posiadać SLA. Pojawia się również aspekt dual vendor.

4.     Multi-cloud – najwyższy stopień dojrzałości. Świadomie decydujemy, gdzie dana aplikacja ma trafić ze względu na koszty, dostępność, poziom zaawansowania usługi czy też SLA. Najwyższym wyzwaniem na tym poziomie jest zaimplementowanie odpowiednich narzędzi, które pozwolą na zarządzanie środowiskami multi-cloud.

Żeby osiągnąć najwyższy stopień dojrzałości, należy planować przyszłość naszego IT od samego początku w modelu multi-cloud. Zaoszczędzi nam to sporo wyzwań na późniejszych etapach.

Cztery pokolenia po obu stronach okienka

Ważnym czynnikiem zmian, na który banki muszą się przygotować jest także transformacja miejsca pracy. Dziś w grupie pracowników znajduje się kilka generacji, zaczynając od późnych baby boomers, przez generacje X, Y (millenials), aż do generacji Z/C, która nie pamięta czasów bez Internetu. Każda z tych generacji ma swoje wartości, różne podejście do pracy i swojego rozwoju. Ten czynnik należy wziąć pod uwagę ze względu na jego dwa aspekty – należy dobrać odpowiednie narzędzia (aplikacje, sprzęt) do potrzeb zróżnicowanej grupy pracowników, ale także do różnych grup klientów. Młodsi konsumenci z pewnością docenią zautomatyzowane boty, które skrócą czas oczekiwania na odpowiedź czy aplikacje mobilne. Starsi – ułatwienia związane z wizytami w oddziałach banku. Z kolei pracownicy pracujący poza biurem (nomadyzm) będą potrzebować rozwiązań ułatwiających pracę zdalną i komunikację na odległość. Banki przyszłości, to nie tylko dobór odpowiednich usług, ale też przemyślanych, innowacyjnych rozwiązań i narzędzi, które sprostają oczekiwaniom mobilnych klientów oraz pracowników.

W jaki sposób zrozumieć, jakich rozwiązań potrzebują klienci? Odpowiedź jest prosta – musimy zbierać o nich informacje, czyli dane. Im więcej wiemy na temat naszych obecnych i potencjalnych klientów, tym lepiej dostosujemy do nich naszą ofertę i komunikację. Według badania firmy Acxicom[3], większość ludzi jest skłonna dzielić się informacjami z przedsiębiorstwami w zamian za pewne korzyści, takie jak darmowe produkty lub usługi, lepsza jakość, niższa cena czy spersonalizowana usługa skrojona na miarę potrzeb.

Sztuczna inteligencja spowoduje powstanie nowych zawodów

Zbieranie dużych ilości danych wiąże się oczywiście z ich analizą, do której coraz częściej wykorzystywana jest sztuczna inteligencja (AI). Jak wynika z przewidywanych w programie Future Thinkers trendów, dalsza automatyzacja produkcji wspierana systemami sztucznej inteligencji przejmą dużą część pracy z rąk człowieka, ale o pracę mogą być spokojni wykwalifikowani eksperci. Co więcej, skutkiem szerszego wykorzystania sztucznej inteligencji będzie też tworzenie zupełnie nowych zawodów związanych z jej projektowaniem oraz obsługą. Używając analogii motoryzacyjnej, duże ilości danych (big data) to paliwo dla współczesnych algorytmów sztucznej inteligencji, silnikiem tej technologii jest wydajne i wyspecjalizowane przetwarzanie danych, natomiast kierowcą – algorytmy, modele i wiedza ekspercka. To właśnie kierowcy – specjaliści obsługujący AI, nie będą musieli się martwić o to, że ich praca zostanie zautomatyzowana.

Już teraz widzimy, że niemal każda dziedzina naszego życia wykorzystuje w mniejszym lub większym stopniu rozwiązania sztucznej inteligencji, również w bankowości. Co więcej, coraz częściej chcemy używać możliwości jakie oferuje nam współczesne AI, ale na urządzeniach, które mają bardzo ograniczone możliwości lub pracują poza Data Center. Dodatkowo ilość danych gromadzonych z wielu rozproszonych źródeł, takich jak IoT oraz nietypowe wymagania sprzętowe (Karty GPU, klastry HPC) sprawiają, że część rozwiązań AI musi pracować w chmurze publicznej lub hybrydowej.

Użycie chmury nie tylko rozwiązuje problem rozproszonego dostępu do systemów AI, ale umożliwia dużo szybszy ich rozwój. Błyskawiczne kreowanie środowisk developerskich, optymalne współdzielenie specjalizowanych serwerów potrzebnych w procesie treningu algorytmów lub współpraca z systemami brzegowymi to tylko kilka przykładów, jak model chmury sprawdza się w systemach sztucznej inteligencji.

Kwestia bezpieczeństwa i ogromne koszty ataków

Ze zbieraniem, przechowywaniem i przetwarzaniem danych związana jest odpowiedzialność za ich właściwe wykorzystanie. Kwestie bezpieczeństwa wewnętrznego organizacji, klientów oraz regulacje prawne wymagają, aby dane miały zapewnioną właściwą ochronę (podejście from edge to core). Według jednej z prognoz omawianej podczas Future Thinkers, stabilność systemów oraz zapewnienie cyberbezpieczeństwa będzie dotyczyło naszego bezpieczeństwa w ogóle – służby zdrowia, infrastruktury krytycznej, fabryk i wielu innych elementów otoczenia.

Niestety, z uwagi na lawinowo rosnącą ilość ataków oraz ich coraz większą różnorodność zapewnienie bezpieczeństwa danych staje się coraz trudniejsze. To wyzwanie, do którego musimy podejść kompleksowo. W 2017 roku koszty ataku “Wannacry” sięgnęły około 4 mld dolarów[4]. Celem były organizacje ze 150 krajów. Sam koszt “okupu” jest jedynie wierzchołkiem góry lodowej. W jednym z przypadków wyniósł on “jedynie” 30 tysięcy dolarów, podczas gdy ogólne straty związane z atakiem przekroczyły sumę 3,7 miliona dolarów. W ich skład wchodziły np. koszt identyfikacji problemu, utracone korzyści, obsługa prawna, odzyskiwanie danych, czy utrata zaufania klientów. W przypadku banków mogą się pojawić dodatkowe kategorie, na przykład kary wynikające z RODO. Logiczne jest więc zapewnienie bezpieczeństwa w każdym aspekcie działalności – od własnej infrastruktury, przez chmurową, powiązane z nimi systemy i aplikacje, ale także odpowiednie przeszkolenie pracowników.

Nasze osobiste bezpieczeństwo jest najważniejsze

Pisząc o bezpieczeństwie nie sposób nie odnieść się do prognozy związanej ze stanem naszej planety i otaczającego nas ekosystemu. Co roku do oceanów trafia prawie 8 milionów ton plastiku [5], a każdy kto spożywa przeciętną ilość owoców morza przyjmuje około 11 tysięcy cząsteczek plastiku rocznie. Wierzę, że nie tylko każdy bank, każda organizacja, ale każdy człowiek może poprawić tę sytuację wprowadzając drobne zmiany w swoim najbliższym otoczeniu, aby również nasze dzieci mogły korzystać z dobrodziejstw tej planety.

[1] https://www.digitalexcellence.pl/futurethinkers

[2] Gartner, “Top Challenges Facing I&O Leaders in 2018, and What To Do About Them”, March 7, 2018

[3] https://marketing.acxiom.com/rs/982-LRE-196/images/Data%20Privacy%20-%20What%20the%20consumer%20really%20thinks%20FINAL_2018.PDF

[4] https://www.cbsnews.com/news/wannacry-ransomware-attacks-wannacry-virus-losses/; https://www.cybersecurity-insiders.com/portfolio/2017-ransomware-report/

[5] https://corporate.delltechnologies.com/en-gb/social-impact/advancing-sustainability/sustainable-products-and-services/materials-use/recycled-materials.htm

About the Author: Filip Kata